Washington D.C. – Presidenti i Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, ka shpallur zyrtarisht projektin më ambicioz të mbrojtjes kombëtare në dekada, i njohur si “Kupola e Artë”, një sistem kundërraketor shumëdimensional që do të vendosë për herë të parë armë në hapësirë.
Gjatë një fjalimi në Zyrën Ovale të martën, presidenti Trump deklaroi se programi do të jetë operativ para përfundimit të mandatit të tij në vitin 2029. Ai theksoi se ky sistem do të jetë në gjendje të neutralizojë raketa balistike, “madje edhe nëse ato lëshohen nga hapësira”.
Një epokë e re në mbrojtjen ajrore amerikane
Kupola e Artë përbën një shkallëzim të madh në strategjinë mbrojtëse të SHBA-së, duke kombinuar teknologjitë nga toka dhe hapësira. Sistemi do të përfshijë sensorë të avancuar dhe raketa interceptuese që mund të veprojnë në katër faza të një sulmi të mundshëm: para nisjes, gjatë ngritjes, në fluturim dhe në momentet e fundit para goditjes së cakut.
Gjenerali Michael Guetlein, aktualisht zëvendësshef për operacionet hapësinore, do të marrë drejtimin e këtij projekti gjigand. Ndërkohë, Pentagonit i është ngarkuar zhvillimi i detajuar i kushteve që ky sistem duhet të përmbushë.
Një vizion prej miliardash
Sipas një zyrtari të Pentagonit, janë paraqitur tre versione të mundshme të projektit, që variojnë nga kosto të mesme deri te “jashtëzakonisht të larta”, në varësi të numrit të satelitëve dhe raketave të përfshira. Zyra e Buxhetit të Kongresit vlerëson se vetëm komponentët hapësinorë të sistemit mund të kushtojnë rreth 542 miliardë dollarë përgjatë 20 viteve. Fillimisht, Trump ka kërkuar 25 miliardë dollarë në buxhetin e tij të ri si financim të parë për projektin.
Reagime dhe shqetësime ndërkombëtare
Kina dhe Rusia kanë shprehur shqetësime të thella lidhur me këtë projekt, duke e quajtur “Kupolën e Artë” një nismë që “do të destabilizojë rëndë sigurinë globale” dhe do ta shndërrojë hapësirën në një “arenë lufte”. Në të njëjtën kohë, këto dy vende tashmë kanë vendosur teknologji të sofistikuara ushtarake në orbitë, përfshirë edhe armë që mund të neutralizojnë satelitët amerikanë.
Trump, nga ana tjetër, u shpreh se ende nuk ka zhvilluar bisedime me presidentin rus Vladimir Putin për këtë temë, por “në kohën e duhur, do ta bëjmë”.
Hapësira, fronti i ri i betejës
Shefi i Forcës Hapësinore të SHBA-së, gjenerali Chance Saltzman, deklaroi para ligjvënësve se ky projekt përfaqëson sfida të paprecedenta dhe misione që nuk janë realizuar kurrë më parë nga strukturat ushtarake hapësinore.
Ndërsa komponentët e parë të sistemit janë ende në fazën konceptuale, Kupola e Artë synon të integrojë edhe kapacitete ekzistuese të SHBA-së, si bateritë raketore Patriot dhe satelitët vëzhgues në orbitë, në një sistem të unifikuar mbrojtjeje.