Nga Albert Vataj
Mari Curie dhe Pierre Curie, hynë në historinë e shkencës si çifti që, me të njëjtin shpirt që ata jetuan dashurinë e tyre, me po të njëjtat rrahje zemre dhe mbetje pa frymë, sollën në botën e etur për dritën e të panjohurës, një shpikje që vinte jo vetëm të pasuronte shkencën por edhe të shpëtonte jetë.
Mari Curie dhe Pierre Curie, të dy shkencëtarë pionierë, u martuan në vitin 1895 në Francë, duke shënuar fillimin e një partneriteti të jashtëzakonshëm që do të ndryshonte rrjedhën e historisë shkencore.
Dasma e tyre ishte një çështje dytësore, pa bujë, duke reflektuar prejardhjen e tyre modeste dhe përkushtimin ndaj punës, në vend të festimeve dhe shpenzimeve të çmendura.
Në atë kohë, Marie njihej ende si Marie Sklodowska, një emigrante polake që kishte ardhur në Francë për të ndjekur studimet e saj në fizikë dhe matematikë. Pierre, tashmë një fizikant i respektuar, njohu dhe vlerësoi talentin dhe intelektin e jashtëzakonshëm të Marie, që më vonë, do të çonte në zbulime novatore.
Bashkimi i tyre u ndërtua mbi respektin e ndërsjellë dhe pasionin e përbashkët për shkencën, dhe së bashku ata filluan kërkimet e tyre të përbashkëta në radioaktivitet, një term i krijuar nga Marie. Çifti punonte pa u lodhur në laboratorin e tyre, duke përdorur shpesh pajisje të improvizuara për të izoluar dhe studiuar elementë radioaktivë, jo pak herë duke rrezikuar seriozisht jetën. Kërkimi i tyre i pamëshirshëm i njohurive arriti kulmin me zbulimin e radiumit dhe poloniumit në 1898, një zbulim i rëndësishëm që u dha atyre çmimin Nobel në Fizikë më 1903, së bashku me Henri Becquerel. Kjo arritje jo vetëm që e forcoi trashëgiminë e tyre në komunitetin shkencor, por gjithashtu theksoi kontributin e grave në një fushë të dominuar nga burrat.
Në mënyrë tragjike, jeta e Pierre Curie u ndërpre në vitin 1906 kur ai vdiq në një aksident, duke e lënë Marien të vazhdonte punën e tyre vetëm. Pavarësisht sfidave me të cilat u përball, duke përfshirë diskriminimin si një shkencëtare femër, Marie Curie vazhdoi të fitojë një çmim të dytë Nobel, këtë herë në Kimi, në vitin 1911 për punën e saj me radiumin dhe përbërjet e tij. Përkushtimi dhe qëndrueshmëria e saj e shndërruan atë në një figurë ikonike në shkencë, duke i hapur rrugën brezave të ardhshëm të grave në këtë fushë. Historia e Marie dhe Pierre Curie mbetet një dëshmi e fuqisë së bashkëpunimit dhe dashurisë në ndjekjen e dijes me nëndje aq sa dhe me zemër.