Kalimi nga plani fillestar amerikan me 28 pika te një version i ri me 19 pika nuk përfaqëson vetëm ndryshime teknike, por një zhvendosje të rëndësishme politike dhe diplomatike. Ndryshe nga propozimi i parë, i cili shihej si produkt i diskutimeve ruso-amerikane, korniza aktuale përfshin Ukrainën në tryezë, edhe pse nën presion të fortë.
Për herë të parë, dokumenti i ri paraqitet si një tekst ku Kievi është bashkautor i diskutimeve. Ukraina ka kaluar nga qëndrimi kategorik “e papranueshme” në formulimin “diskutojmë çështje të ndjeshme”, çka shënon një ndryshim thelbësor në retorikën dhe strategjinë e saj. “Çështjet e ndjeshme” përfshijnë pikërisht bërthamën e konfliktit: kufijtë, garancitë e sigurisë, Krimenë, Donbasin, neutralitetin, ritmin e heqjes së sanksioneve dhe fondet për rindërtim.
Sipas analizës, presidenti Donald Trump mban tanimë rolin qendror në negociata, ndërsa ekziston mundësia që disa çështje do të diskutohen fillimisht me Vladimir Putinin, përpara se t’i paraqiten Kievit apo Evropës. Ndërkohë, Rusia vazhdon të këmbëngulë në një linjë më të ashpër, pavarësisht se korniza e re i garanton më shumë përfitime sesa do të kishte shpresuar një vit më parë, nga konsolidimi i territoreve të pushtuara te lehtësimi gradual i sanksioneve.
Në terren, Donbasi mbetet qendra e përplasjes, me Rusinë që ushtron presion në tre drejtime kryesore – Kupyansk, Pokrovsk dhe zonën Marinka-Vukhledar. Edhe pse një pushtim i shpejtë i gjithë luginës nuk shihet si i mundshëm, përparimet e ngadalta rrisin peshën negociuese të Kremlinit.
Analiza identifikon tre skenarë të mundshëm për të ardhmen e konfliktit:
1. “Paqja e Ftohtë”
Një kornizë marrëveshjeje që ngrin vijën e frontit, jep garanci sigurie për Ukrainën pa anëtarësim në NATO dhe i lejon Rusisë të legjitimojë kontrollin mbi territoret aktuale. Çështjet më delikate shtyhen në një proces afatgjatë. Ky është skenari më i qëndrueshëm, por politikisht i vështirë për Zelenskyn.
2. Lufta e zgjatur
Nuk nënshkruhet asgjë. Luftimet vazhdojnë me intensitet të ndryshueshëm. Rusia përpiqet të përmirësojë pozicionet e saj para çdo marrëveshjeje të mundshme, ndërsa Ukraina mbrohet me vështirësi, e varur nga ritmi i ndihmës perëndimore.
3. “Kolapsi”
Skenari më i rrezikshëm, ku Rusia refuzon kornizën aktuale, SHBA i shtyn kostot drejt Kievit dhe ndihma perëndimore bie. Kjo mund të çojë në destabilizim të thellë ushtarak e politik në Ukrainë dhe rajon.
Në përfundim, analiza vlerëson se një paqe e shpejtë nuk është e afërt. Çfarëdo marrëveshjeje do të jetë e fragmentuar, graduale dhe e ndërvarur nga presioni diplomatik. Ukraina kërkon të ruajë autonominë strategjike, Rusia tenton të kthejë dëmet e luftës në fitore politike, SHBA synon të mbyllë konfliktin pa hapur një tjetër, ndërsa Evropa përpiqet të ruajë rolin e saj në proces.