Nga Abdulla Diku
Toka është më shumë se një copë dheu mbi të cilën ecim çdo ditë; ajo është e shenjtë, sepse mban mbi vete historinë, kujtimet dhe jetën tonë. Çdo hap që hedhim mbi të është një dëshmi e ekzistencës sonë, dhe çdo grimcë e saj është një pjesë e përjetësisë ku do të pushojmë përgjithmonë. Ajo na ushqen, na mbron, dhe na kthen në gjirin e saj në fund të rrugëtimit, ndaj duhet të trajtohet me nderim e dashuri, si shtëpia më e vjetër dhe më e qëndrueshme e qenies njerëzore.
Zjarret e vitit 2025 kanë shënuar një kulm të ri në shkatërrimin e pyjeve dhe kullotave, anembanë Evropës.
Megjithëse zjarret në Spanjë kanë shkaktuar më pak dëme se në Shqipëri, atje, kur digjet një pyll, njerëzit dalin në protesta kundër qeverisë. Sepse e ndjejnë tokën si pjesë të shpirtit të tyre, sepse kuptojnë që një pemë e djegur sot është djegur e ardhmja e fëmijëve të tyre nesër.
Në Shqipëri, ndërkohë që zjarret shkrumbojnë male, kullota e pyje, ndërkohë që digjet ajo pak pasuri natyrore që na kanë mbetur, mbizotëron një heshtje e frikshme. Institucionet mburren me “suksese” të shpikura, qytetarët rrinë indiferentë, sikur toka ku digjen rrënjët e jetës sonë të mos ishte e jona.
Spanjollët ndjejnë se toka është nder i tyre – shqiptarët shpesh e shohin si barrë. Spanjollët reagojnë për çdo dëm – shqiptarët heshtin edhe për humbjet më të mëdha. Spanjollët luftojnë për të ardhmen – shqiptarët duket sikur janë pajtuar me humbjen.
Ky kontrast është tragjik: një popull i madh si Spanja ka tokë të pafundme krahasuar me Shqipërinë, por ngrihet në këmbë për çdo centimetër që digjet.
Ndërsa një popull i vogël si Shqipëria, me aq pak tokë të mbetur, rri indiferent edhe kur shkatërrohet gjithçka.
Pyetja e hidhur për ne është: si ka mundësi që një vend i vogël, që ka aq pak, sillet sikur ka aq shumë për të humbur?
Si ka mundësi që një popull i vogël, me aq pak tokë, të mos ndjejë dhimbje kur shkatërrohet ajo pak trashëgimi që i ka mbetur?
A është lodhja, varfëria, mosbesimi te politika, apo thjesht një normalizim i tragjedisë që na ka bërë kaq të pandjeshëm?
Çdo zjarr që shkrumbon një pyll, nuk djeg vetëm drurët. Zjarri djeg ajrin, jetën e egër, ujin e burimeve, tokën pjellore.
Djeg të ardhmen.
Dhe kur e pranojmë këtë pa reaguar, nuk është thjesht humbje e një pylli, por kapitullim i një kombi që ka hequr dorë nga vetvetja.
Ndërsa ne po heshtim sot, nesër fëmijët tanë nuk do të trashëgojnë më Atdhe, por një shkretëtirë të zyntë, të përzhitur dhe të zbrazët.
Zoti dhe fëmijët do të na gjykojnë rëndë për këtë.