2 korrik 1947 – Ministri i Jashtëm sovjetik, V. M. Molotov, u largua nga një takim me përfaqësues të qeverive britanike dhe franceze, duke sinjalizuar zyrtarisht refuzimin e Planit Marshall nga Bashkimi Sovjetik. Ky veprim nënvizoi përshkallëzimin e tensioneve mes Shteteve të Bashkuara dhe Bashkimit Sovjetik – tensione që po hynin në fazën e asaj që më vonë do të njihej si Lufta e Ftohtë.
Plani Marshall, i shpallur nga Sekretari amerikan i Shtetit George C. Marshall më 4 qershor 1947, ishte një program ambicioz ndihme ekonomike për vendet evropiane të rrënuara nga Lufta e Dytë Botërore. Ai synonte të nxiste rimëkëmbjen ekonomike dhe të parandalonte përhapjen e komunizmit në një Evropë të dobët e të paqëndrueshme. Shumë shtete e mirëpritën këtë ndihmë, e cila solli miliarda dollarë investime dhe ndihma direkte.
Në fillim, Bashkimi Sovjetik reagoi me një heshtje të ftohtë. Megjithatë, më 27 qershor, Molotovi pranoi të takohej me homologët britanikë dhe francezë për të diskutuar ofertën amerikane. Qysh në fillim, ai i shprehu hapur kundërshtimet e Moskës ndaj Planit.
Arsyet kryesore të refuzimit sovjetik ishin:
Përfshirja e Gjermanisë në plan – Moska nuk mund të pranonte që një vend që kishte shkaktuar shkatërrime masive në Bashkimin Sovjetik të përfitonte nga një ndihmë perëndimore. Kërkesa për kontroll të fondeve – Molotovi insistoi që çdo ndihmë që do të merrte Gjermania të ishte nën kontrollin e plotë të sovjetikëve. Ky kusht u refuzua nga britanikët dhe francezët. Transparenca mbi ndarjen e fondeve – Sovjetikët donin të dinin saktësisht sa fonde do t’i jepeshin çdo vendi. Kur u bë e qartë se nuk do të merrnin atë që kërkonin, Molotovi u largua me nxitim nga takimi më 2 korrik.
Pas kësaj, Bashkimi Sovjetik u kërkoi aleatëve të tij të Evropës Lindore ta refuzonin Planin Marshall – dhe ata e bënë. Asnjë shtet satelit i bllokut lindor nuk mori pjesë në këtë program.
Propaganda sovjetike e portretizoi Planin Marshall si një mjet të SHBA-së për të ndërhyrë në punët e brendshme të shteteve të tjera dhe për të përhapur “imperializmin ekonomik”. Në të kundërt, zyrtarët amerikanë e interpretuan refuzimin sovjetik si një përpjekje për ta izoluar Evropën Lindore dhe për të përforcuar ndikimin komunist në rajon.
Në mars 1948, pavarësisht refuzimit sovjetik, Plani Marshall u zyrtarizua dhe u vu në zbatim. Ai do të luante një rol të rëndësishëm në rindërtimin e Evropës Perëndimore dhe në konsolidimin e një bote të ndarë midis dy blloqeve: Lindjes dhe Perëndimit.